In september heb op Marktplaats ik een bijzondere foto van fotograaf Idanus Hendrikus Slaterus op de kop kunnen tikken. Bijzonder, omdat niet alleen Leeuwarden als plaats wordt vermeld maar ook Harlingen. Gezien het adres Weerd K 13 is de foto na 1877 genomen.

Door een advertentie in de Leeuwarder Courant wist ik dat I.H. Slaterus, ofwel J.H. Slaterus zoals hij op zijn fotokaartjes liet drukken, een tijdje een zaak had in Harlingen naast zijn atelier in Leeuwarden.

Afgelopen maandag 6 december zijn een groot aantal jaargangen van kranten toegevoegd aan de website van Delpher, waaronder het in Harlingen uitgegeven Dagblad van Friesland.
Hierdoor heb ik een compleet beeld kunnen krijgen van de activiteiten van fotograaf Slaterus in de stad Harlingen. Het begon allemaal eind 1884:

Hij startte de nieuwe zaak dus per 1 november 1884. Hij nam hiervoor het atelier op de Lanen 153 in Harlingen over van de daar bekende fotograaf Hermanus Siderius (1819 – 1892).

Siderius was huisschilder en begon daarnaast in september 1864 een “werkplaats voor photographie”. In de “Leeuwarder Courant” van 9 september 1864 prijst hij zichzelf zo aan, dat hij… ”door de aanschaffing van de beste Instrumenten en, na zorgvuldige proefnemingen, zich vleit in staat te zijn Portretten te leveren, gelijk men die, bij de hoogte der kunst, in deze dagen mag verlangen.”

Later zou hij zich helemaal op de fotografie toeleggen en begon in 1883, samen met de jongere Jakob de Vries Gz (1861 – 1943), een “Photographisch Artistisch Atelier” op de Lanen 153 in Harlingen. In juli 1884 startte Jakob de Vries een eigen zaak aan de Rozengracht in Harlingen en ging Hermanus Siderius alleen verder op de Lanen. Niet lang daarna besloot hij echter de zaak over te doen aan fotograaf Slaterus uit Leeuwarden en vertrok met zijn gezin naar Arnhem.

Hoewel er toen ook andere fotografen actief waren in Harlingen, probeerde Slaterus duidelijk een graantje mee te pikken in de groeiende markt van de portretfotografie. Zijn naam zal al bekend zijn geweest bij vele Harlingers en streekgenoten door de bezoeken die zij brachten aan de wekelijkse veemarkt en warenmarkt in Leeuwarden. Slaterus was twee dagen per week, maandags en dinsdags, van 10.00 uur tot 13:30 uur te vinden in zijn atelier in Harlingen, De zaak in Leeuwarden in de Weerd bleef gewoon open. Blijkbaar had hij genoeg personeel in dienst. Aan vrije tijd hechtte men in die tijd niet zoveel waarde. Het atelier in Leeuwarden was alle dagen geopend. ook op zon- en feestdagen! In 1884 adverteert Slaterus in het “Dagblad van Friesland” dat hij 2e Kerstdag in Harlingen werkzaam zal zijn…

Toch liepen de zaken in Harlingen niet geheel naar wens. Nog geen twee jaar na opening biedt hij de zaak al ter overname aan:

Ik heb tot heden niet kunnen achterhalen of, en zo ja, door wie het atelier in Harlingen is voortgezet. Wel kunnen we nu met zekerheid die foto’s geplakt op karton met opdruk ”Leeuwarden en Harlingen” dateren in de periode november 1884 – november 1886. Met enige reserve natuurlijk, want, als er nog voorraad van kartonnetjes was geweest, zal fotograaf Slaterus die vast en zeker eerst opgebruikt hebben alvorens nieuwe te bestellen…