Mijn opa verteld me als kind dat “slat” een open plek in het bos was en dat onze familienaam daarmee te maken had. Mijn vader daarentegen werd, toen hij in de oorlogsjaren op de H.B.S. zat, terecht gewezen door de leraar Duits: “Je moet je niets inbeelden: slat is niks anders dan modder!” In het woordenboek vind je inderdaad deze laatste betekenis terug in de vorm van van een sloot slatten. De interpretatie van mijn grootvader was pure fantasie.

Duidelijkheid over de oorsprong van onze familienaam kreeg ik pas toen ik in 1982 door de heer Bartelds uit Groningen door verwezen was naar een familielid in Amsterdam: dr. Bemolt van Loghum Slaterus.

Dhr. Slaterus was gepensioneerd leraar geschiedenis en autoriteit op het gebied van de numismatiek: kenner van oude munten en penningen. Hij had het nodige onderzoek gedaan naar de Slaterus familie gedaan en er ging een wereld voor me open! Een meest bijzonder bezit was een boekje, geschreven door Johannes Jacobus Slaterus (1671-1718), waarin hij vertelt over zijn afkomst, zijn komst naar Nederland in 1694 en het verloop van zijn leven. Zijn nakomelingen hebben het aangevuld met (genealogische) gegevens over zichzelf. Dit boekje erfde over op de oudste zoon. Dhr. Slaterus vertelde op wat voor bijzondere wijze het in zijn bezit gekomen was. Johanna Maria Slaterus (1858-1923) was de laatstlevende van de oudste tak en woonde in Arnhem, waar op dat moment ook de ouders van dhr. Bemolt woonden. Johanna Maria was weduwe van dr. Willem van Loghem en noemde zich dus mevr. van Loghem-Slaterus. Net als de ouders van dhr. Bemolt: van Loghum Slaterus (Hoe zij aan de dubbele naam kwamen, zal ik elders vertellen). Zo kwamen zij met elkaar in contact en deelden de familiegeschiedenis!

Ik was meteen verrukt van het handschrift en het verhaal van mijn voorouder. Ook al was het zondag, mijn vriend, die me begeleidde, belde meteen zijn zus: op haar school stond een kopieerapparaat, dat we mochten gebruiken om het kostbare bezit te fotokopiëren. Dhr. Bemolt van Loghum Slaterus is op 17 maart 1992 overleden zonder kinderen na te laten. Ik heb geen idee waar het origineel van het familieboekje zich op dit moment bevindt. Ik moet me hier behelpen met de fotokopieën…

Op de eerste twee bladzijden uit het boekje, waarin Johannes Jacobus Slaterus de hoogtepunten uit zijn leven beschijft, geeft hij meteen duidelijkheid over de oorsprong van de familienaam Slaterus:

Hij was geboren als Hans Jacob Schlatter, telg uit een bekende burgerfamilie in de stad Zürich. Het was in de zeventiende eeuw mode om je familienaam te verlatijnen, te ‘latiniseren’. Immers op de universiteiten was de voertaal het Latijn. Hans Jacob schreef zich in 1694 in als student Theologie aan de Academie van Franeker onder de naam Johannes Jacobus Slaterus. Slaterus is dan de Nederlandse schrijfwijze van de latinisering Schlatterus.

In Zwitserland komt de familienaam Schlatter veel voor in de kantons Sankt Gallen, Schaffhausen, Solothurn, Thurgau en Zürich. De onderling niet verwante families zijn allen vernoemd naar een dorp met de naam Schlatt (Historisch-Biographisches Lexikon der Schweiz). Google maps vermeldt acht dorpjes met die naam. In de literatuur worden Schlatt in de kantons Zurich en Appenzell het meest genoemd als oorsprong van de families Schlatter.

In de Burgerboeken van de stad Zürich worden sinds 1357 Schlatters vermeld.
In 1556 wordt Franciscus Schlatter, “gerwer” (leerlooier) geboren in Fällanden (een dorpje niet ver van Zürich aan de Greifensee) tot Burger van Zürich aangenomen voor drie Rijnsgulden.