Tags

, , , , , ,

Een maand geleden schreef ik over de vermoedelijke ouders van mijn voorvader dominee Hoseas Meiling. Ik gebruikte hiervoor de aantekeningen van dominee Jaanus. Hij gaat in zijn artikel een stap verder: de opa van Hoseas Meiling in niemand minder dan de remonstantse predikant Henricus Meilingius.

Ds. Jaanus verwoordde het als volgt:

Maar nu die grootvader HENRICUS… Hij kon niemand anders zijn dan de predikant, die de zijde der Remonstranten koos, want:

1. zijn zoon Zeno verklaarde (in 1664), dat hij niet te Borculo geboren was en

2. ds. Henricus had geweigerd de “Acte van stilstand te ondertekenen (wat de Dordtse vaderen eisten) en dus had hij, als banneling een zwervend leven moeten leiden, op de vlucht voor de wereldlijke overheid (die het ban-vonnis over onwillige predikanten had uit te voeren). Op deze zwerftocht moet zijn zoon ZENO geboren zijn.

Zijn hele verhaal over het boeiende leven van dominee Henricus Meilingius kunt u hier downloaden en lezen. Meilingius001

Ik beperk me hier verder tot de genealogische gegevens uit het artikel: Jaanus schrijft dat Meiling overhaast Ruurlo verliet om zijn predikantschap voort te zetten in Huizum, een dorpje vlak onder Leeuwarden:

Was er een vrouw in het spel geweest? Kende hij haar van vroeger? Men zou ’t haast vermoeden, want reeds 23.10.1605 trouwde hij te Leeuwarden met Geertje Alger Hotzes, denkelijk een dochter van Alger Hotzes, die 14.11.1602 als lidmaat in de Herv. gem. van L. werd opgenomen.

Jaanus is hier even in de war door het gebruik van patroniemen, wat in die tijd nog gebruikelijk was in Friesland: men voerde geen achternaam maar was zoon / dochter van… In het trouwregister van Leeuwarden lezen we de volgende vermeldingen:

Ondertrouw op 5 oktober 1605
Bruidegom: Henricus Meilinck afkomstig van Huizum
Bruid: Geertje Hotzes
Opmerking : hij is predikant

 

En 18 dagen later:

Bevestiging huwelijk op 23 oktober 1605
Bruidegom: Henricus Meilinck afkomstig van Huizum
Bruid: Geertje Hotzes
Opmerking : zij is een dochter van Hotze Algers
 

Henricus Meiling trouwde met Geertje, dochter van Hotze, ofwel: Hotzes. Haar vader was Hotze, zoon van Alger, ofwel: Algers. Alger Hotzes, die Jaanus noemt in zijn stuk, zal dus eerder haar broer zijn geweest! Hotze Algers wordt in diverse publicaties op internet genoemd als schepen en bouwmeester van de stad Leeuwarden, alswel als hopman van de schutterij.

Ook de trouwboeken van Leeuwarderadeel noemt dit huwelijk en vermeldt tevens dat Meiling geboren is in Borculo:

Naam bruidegom: Henricus Meilinck, woonplaats:
Naam bruid: Heertijen HotzeAlgerdr , woonplaats:
Gebeurtenis: attestatie om elders te trouwen
Trouwplaats: Leeuwarden
Trouwdatum: 23-10-1605
Opmerkingen: hy geb Borculo, pred Huizum

Van Huizum zijn geen geboorteregisters uit die tijd bewaard gebleven. In 1610 wordt Henricus Meiling bevestigd als predikant in Arnhem. We kunnen aannemen dat in de tussenliggende tijd enkele kinderen in Huizum zijn geboren, waaronder Hoseas. Jaanus schrijft hierover:

HOSEAS. Wonderlijke voornaam die onder de vroegere Mellings, o.a. te Borne, niet wordt aangetroffen. Ik heb zo ’t vermoeden dat deze naam een speelse vergrieksing is van HOTZE…

We weten nu dat zijn grootvader Hotze heette. De stelling van Jaanus lijkt mij dan ook zeer aannemelijk.

In Arnhem viert Henricus aanvankelijk grote successen;

“Vurig van karakter en machtig welsprekend sleepte hij allen en alles mee.”

Maar al snel raakte hij wegens zijn eigenzinnigheid in de problemen. Hij vertrok in 1616 zonder toestemming van het kerkbestuur naar Eibergen. Maar de classis van Zutphen verhinderde dat hij daar bevestigd werd als predikant. Hierna volgde een periode van omzwerven. Pas in 1622 durfde hij zich weer te vestigen in Borculo.

Van der Aa e.a., Biographisch Woordenboek der Nederlanden

We kennen uit notariële archieven een aantal kinderen van Henricus en Geertje, maar de dopen zijn veelal niet te achterhalen. Jaanus heeft het volgende overzicht samengesteld:

1. JACOBUS. Hij werd chirurgijn, verhuisde in 1636 naar Arnhem en promoveerde te Franeker 10.10.1637 tot med.dr. (zonder titel proefschrift). Midwinter 1649 vertrok hij naar Deventer (Kleine Overstr.), was ouderling aldaar en lid van de classis. Hij overleed denkelijk in 1665. Zijn eerste vrouw, Johanna Marqués, overl. te Arnhem 20.7.1636; vervolgens trouwde hij met Margrieta Engelen. Zij hertrouwde 25.9.1666 te Deventer met Johannes van Eybergen en stierf 1672. Uit Jacobus’tweede echt sproot o.a. voort HEnDRICUS, ged. Arnhem 24.3.1649. Hij studeerde te Leiden (ingeschr.12.9.’58) en het familie-wapen vindt men bij 0. Schutte. De wapenboeken der Geld.-Overijss. studenten-ver.n, Zutfen 1975 deel IX p.165. Hij promoveerde tot med. dr. te Utrecht op 6.9.1660 en vertrok van Deventer naar Zutfen 15.7.1661.

2. HOSEAS. Wonderlijke voomaam, die onder de vroegere Meilings, o.a. te Borne, niet wordt aangetroffen. Ik heb zo ’t vermoeden, dat deze naam een speelse vergrieksing is van HOTZE (derde naam van zijn moeder). De naam van zijn vrouw ken ik niet. Hoseas was diaken te Borculo en kerkmeester. In 1650 liet hij te Borculo een zoon dopen, Johannes Adolf. Deze stud.t e Deventer, was pred. te Gelseloar en Eibergen en werd in 1694 afgezet.

3. ZENO, geb. plm 16l8, ov.na 1684. Hij trouwde met Christina van Eibergen, ged. oct.1621, overl. plm. 1691.
Z. was burgemeester te B.

Kinderen:

a. Janna, ged. 7.4.1645 te B.
b. Hendricksken, ged. 16.8.1646. Bij de komst van ds. Magnus Umbgrove te B. in 1667 was zij lidmaat der kerk.
c. Hendricus, ged. 9.7.1648,— dr juris: in vele conflioten over een erfenis gewikkeld.
d. Gertjen, ged. 15.9.1650.
e. Jan, woonde 1689 aan de Markt te B.
f. HOSEAS
g. Elisabeth, stond 7.3.1731 als getuige te Goor bij de doop van haar nichtje Johanna Elisabeth Slaterus.
 

4. GERTRUD, gehuwd met Joost Schacht. Verhuisde sept. 1657 naar Deventer, Overleed vóór 1689.