In de Oprechte Haarlemsche Courant van 16-06-1835 en 20-06-1835 laat Frederik Lodewijk Slaterus (1792-1876) weten dat hij de buitenplaats Kruisvoorde bij Twello, die hij sinds 1822 met zijn gezin bewoont, van de hand wil doen:
** Op nader te bepalene dagen, in de maand Augustus 1835, zullen te Twello, Provincie Gelderland , door het Ministerie van den Notaris Mr. P. P. EVERTS, aldaar residerende, in het openbaar worden verkocht de volgende VASTE GOEDEREN, toebehoorende aan den Heer F. L. SLATERUS, en gelegen onder Twello, op den afstand van ongeveer ¼ uur van Deventer, als:
1º. Een BUITENPLAATS , KRUISVOORDE genaamd, bestaande in een aanzienlijk en welbetimmerd Heeren-Huis, voorzien van zes Beneden- en vier Boven- meest behangen Kamers, voorts van Kelder, Keukens en Provisie-Kelders, wijders van uitgestrekte Zolders en andere Bergplaatsen, bij welk Huis staat een Bouw-Huis, waarin een Stal voor vier Paarden, wijders Koestal, Deel en Bergplaats voor Rijtuigen, alsmede een Wasch-Huis. Het Heeren-Huis is gedeeltelijk met eene Gracht omgeven, en om hetzelve ligt een uitgebreide Tuin , met allerbeste Vruchtboomen beplant, waarachter zich twee Stukken WEIDELAND bevinden , alles met wandelingen van opgaand en ander Hout omringd, terwijl ook nog een afzonderlijk liggend Stuk BOUWLAND, met Tuin en daaraan grenzend Stuk WEIDELAND, bij dit Perceel behooren. De geheele Plaats is groot 8 Bunders [=oude benaming voor hectare] 94 Roeden [= 1 bunder is 100 roeden] 50 Ellen [= 1 roede is 100 ellen].
2º. Eene KATERSTEDE , DE BAKKEESKAMP genaamd, bestaande in een voor weinige jaren nieuw gebouwd HUIS, benevens eenen Tuin en een Stuk BOUWLAND, met Akkermaalsheggen omringd, groot te zamen 1 Bunder 82 Roeden 90 Ellen.
3º. Een BOEREN ERF , KLEIN HUNDEREN genaamd, bestaande in Huis met Schuur, voorts BOUW- en WEIDELANDEN, benevens Akkermaalsbosschen en Heggen, waaronder het zoogenaamde Basseldsche Bosch, welk een en ander ieder jaar eenig houw oplevert, alles te zamen groot 31 Bunders 92 Roeden 90 Ellen.
En 4º. Eene KATERSTEDE , DE POTKOF genaamd, bestaande in Huis met Hof en Bouwkamp , waarom eene Akkermaalsheg, alles te zamen groot 2 Bunders 33 Roeden 70 Ellen.
De Buitenplaats Kruisvoorde, zal te bezien zijn iedere Dingsdag en Vrijdag te voren, te beginnen met den eersten Julij, des voormiddags van tien tot één en des namiddags van vier tot zeven ure, mits men vooraf belet laten vragen, terwijl de andere Percelen door de op dezelve wonende Meijers zullen worden aangewezen. Omtrent de Conditien van Verkoop kunnen de noodige informatian bij den Heer Verkooper op Kruisvoorde, alsmede bij opgenoemden Notaris worden bekomen.
Ruim een maand later lezen we in dezelfde krant op 28-07-1835 wanneer de veiling precies gehouden wordt.
De Veiling der BUITENPLAATS, KRUISVOORDE genaamd, gelegen onderTwello, Provincie Gelderland, nabij Deventer, met bijbehoorende Boeren- Erven, welke onlangs tëgens eenen nader te bepalen dag, is aangekondigd geworden, zal ten overstaan van den aldaar residerenden Notaris Mr. P. P. EVERTS , en ten huize van den Kastelein W. J. van Enter, in bet Dorp Twello wonende, bij inzet plaats hebben op Woensdag den 12den Augustus 1835, en bij toeslag op Woensdag den 26sten dierzelfder maand, beide des namiddags ten vier ure, en zulks in zoodanige Percelen, als bij daarvan voorhandene publicatien omschreven zijn, welke bij den Eigenaar den Heer SLATERUS, alsmede bij opgenoemden Not. kunnen bekomen worden
Hoeveel de veiling opgebracht heeft, is me niet bekend*. Het zal heel wat geweest zijn. Frederik Lodewijk en zijn gezin gaan in Den Haag wonen (in 1842 is hun adres aldaar Raamstraat, wijk T, no. 82).
*Naschrift 25-08-2017: Nu dat de akten van Notaris P.P. Everts digitaal te raadplegen zijn, heb ik zowel de koop- als de verkoopaktes gevonden. Zie hierover een speciale blog!
Frederik Lodewijk had de buitenplaats Kruisvoorde gekocht in het jaar 1822. Ik heb daar geen krantenberichten van kunnen vinden. Dit feit wordt echter vermeld in het boek Middeleeuwse kastelen in Gelderland:
Huis Cruysvoorde in Twello:
“Rond het dorp Twello liggen verschillende huizen, die allemaal iets te maken hebben gehad met een ‘voorde’, zoals Het Voorde, Overvoorde, Duistervoorde en ook Cruysvoorde. ‘Voorde’ slaat op een doorwaadbare plaats en ook Cruysvoorde zal stellig de naam ontlenen aan een doorgang door de Terwoldse Wetering of Twellose Beek.
De juiste stichtingsdatum van het huis is niet bekend. Wel is zeker dat er in de zestiende eeuw een huis bestond dat toen in het bezit was van leden van het geslacht Van Mermuden…”
“…Het goed wordt dan [na 1785] een beleggings- of speculatie-object, want de verkopingen volgen elkaar dan snel op. …verkopen aan Cornelis Johannes Vosch van Avesaet, die er een aantal jaren bezitter van bleef, en het in 1822 overdeed aan Frederik Lodewijk Slaterus. De totale oppervlakte van het goed is dan circa 11 hectare. Slaterus laat in 1835 zijn bezit in percelen veilen en koper van het huisperceel met enige stukjes bouw- en weiland werd mr. Alexander Fredericus Ernestus Morlinus van Lamsweerde, die al in 1839 overgaat tot liquidatie van zijn bezit.” [i]
[i] F.M. Eliëns en J. Harenberg. – Middeleeuwse kastelen van Gelderland. Rijswijk: Elmar, 1984, pag. 335-339.
Hoe kwam Frederik Lodewijk Slaterus aan het geld om zo’n omvangrijk bezit te kopen? Zijn vader Johannes Jacobus had weliswaar een goede baan in Den Haag als “geëmployeerde bij het Ministerie van Financiën”, maar kon onmogelijk zoveel geld voorschieten aan zijn zoon. Nee, Frederik Lodewijk was getrouwd met een dochter van de zeer vermogende Amsterdamse koopman Johannes Lohman (1767-1817) en zijn vrouw Anna Elisabeth Susanna Titsing (1767-1813). Beiden behoorden tot vooraanstaande patriciërsfamilies in Amsterdam. Vlak nadat Frederik Lodewijk getrouwd was met Anne Marie Wilhelmine, stierf zijn schoonvader. Zijn vrouw had een broer, Jean Francois Guillaume, die de zaak overnam en het familiehuis aan de Buitenkant in Amsterdam geërfd had. We mogen aannemen dat een grote som geld aan het jonge bruidspaar is toegevallen. Frederik Lodewijk heeft in elk geval zijn hele leven niet hoeven werken: bij de geboorte-aangiften van van alk zijn kinderen geeft hij als beroep op “rentenier”.
Huize Cruysvoorde in in het laatst van de vorige eeuw grondig gerestaureerd.

Cruysvoorde nu. Bron: http://www.cruysvoorde.nl
Het huis zag er begin 19e eeuw heel anders uit en het was een stuk kleiner:
In de 16e eeuw is het oorspronkelijke huis, het achterhuis, gebouwd. In de 18e eeuw is voorvleugel toegevoegd en in circa 1863 is het 16e eeuwse gedeelte grondig verbouwd. De verdiepingsvloeren zijn verlegd en de vensters en de kap zijn vervangen. Rond 1910 is vervolgens het torenvormig bouwlichaam rechts gebouwd en de voorvleugel is gelijktijdig geheel aangepast en verbouwd.

1985, de achterzijde. Het witte gedeelte is het oorspronkelijke huis uit de 16e eeuw. Bron: http://www.cruysvoorde.nl
Pingback: Slaterus koopt landgoed Kruisvoorde voor 15.000 gulden | Ter Salus