Fotograaf Slaterus adverteerde regelmatig in de regionale kranten om klanten te werven, vooral in de Leeuwarder Courant (vanaf het begin van zijn atelier in 1868).

Een enkele keer adverteerde hij ook in landelijke dagbladen, zoals “Het nieuws van den dag”, maar dat deed hij om geschikte werknemers (“retoucheurs”) te vinden of om zichzelf aan te bieden als opleider (“Onderricht in Koolstofdruk; fijne negatief Retouche bij avond voor ƒ 50,-.”)

Onlangs vond ik op Delpher, waar onlangs een groot aantal tijdschriften zijn toegevoegd, een wel heel bijzondere advertentie:

Het Friesch Volksblad verscheen in 1877 voor het eerst, en hierin werden, hoewel grotendeels Nederlandstalig, veel bijdragen in de Friese taal gepubliceerd. Fotograaf Slaterus  zal ongetwijfeld een nieuwe doelgroep hebben willen bereiken: de vele Friese boeren die op vrijdag naar de veemarkt in Leeuwarden kwamen. Tegelijkertijd werd (en nog) een grote weekmarkt gehouden, zodat ook de rest van de familie graag naar Leeuwarden kwam. Een uitgelezen kans om zichzelf eens te laten portretteren. Dankzij het nieuwe medium fotografie werd dat nu voor velen betaalbaar!

De Friese taal werd duidelijk ingezet als marketing-instrument. Ik denk niet niet dat de fotograaf groot gebracht is in de Friese taal: de Slaterussen woonden nog niet zo lang in Friesland. Bovendien spraken men in de “stad” geen Fries, maar Liwwarders (ook wel stadfries genoemd).

Het is wel een beetje oud-Fries, zowel in de gebruikte termen (‘lans-ljuwe’) als in de schrijfwijze (‘Leauerd’ in plaats van het huidig gebruikelijke ‘Ljouwert’)

LANDSLUI!

Als jullie een fijn (=precies) en goedgelijkend PORTRET
wensen te hebben, gaat dan naar de
PHOTOGRAAF I.H. SLATERUS,
in de Weerd, op de hoek van de Bagijnestraat
te Leeuwarden. Er bestaat ook gelegenheid om van
kleine portretten , van mensen die al
dood zijn, – grotere te maken, die spre-
kend lijken en zeer fijn gemaakt worden. Ook voor
het fotograferen van GEBOUWEN, VELDGE-
ZICHTEN enz., kan men hem ontbieden voor een
billijk loon.

Fotograaf Slaterus duidt hier op een in die tijd veel voorkomend gebruik: ter nagedachtenis aan overleden personen (meestal de ouders) werden vergrotingen gemaakt aan de hand van kleine bestaande fotootjes. Vaak werden zo beide ouders in één portret samengevoegd. De foto’s worden zo bijgewerkt dat het soms leek of ze getekend waren. Ik herinner me dat in de slaapkamer van mijn grootouders de herinneringsportretten van hun beider ouders hingen. Ze waren mooi ingelijst en te groot om in een album te bewaren. Toen mijn grootmoeder naar een serviceflat verhuisde (ca. 1968) heeft ze deze foto’s jammer genoeg verscheurd. “Ik wil niet dat ze later op een rommelmarkt te koop liggen”, was haar argument. Begrijpelijk, maar toch…